明代唐寅行书欣赏《赠西洲诗卷》 ,纸本35.3×273cm,上海博物馆藏。
唐寅(1470—1524),字伯虎,更字子畏,号桃花庵主、鲁国唐生、逃禅仙史、南京解元,江南第一风流才子等。晚年信佛,有六如居士等别号。吴县(今江苏苏州)人。自幼聪明伶俐,20余岁时家中连遭不幸,父母、妻子、妹妹相继去世,家境衰败,在好友祝允明的规劝下潜心读书。29岁参加应天府公试,得中第一名“解元”。30岁赴京会试,涉会试泄题案而被革黜,此后遂绝意进取,以卖画为生。正德九年(1514年),曾应宁王朱宸濠之请赴南昌半年余,后察觉宁王图谋不轨,遂装疯甚至在大街上裸奔才得以脱身而归。晚年生活困顿,最后潦倒而死。著有《六如居士集》,清人辑有《六如居士全集》。
唐寅在绘画史上与文徵明、沈周、仇英合称“明四家”,诗文上又与祝允明、文徵明、徐祯卿并称为“吴中四才子”,可见其自封的“江南第一风流才子”也非浪得声名。唐寅诗作多纪游、题画、感怀之作,以俚语、俗语入诗,常含傲岸不平之气,情真意挚。
一
醉舞狂歌五十年,
花中行乐月中眠。
漫劳海内传名字,
谁信腰间没酒钱。
书本自惭称学者,
众人疑道是神仙。
些须做到工夫处,
不损胸前一片天。
二
三通鼓角四通鸡,
天色将明月色低。
时序秋冬复春夏,
舟车南北与东西。
眼前次第人都老,
世上参差事不齐。
若要自家求稳便,
一壶浊酒一餐簾。
三
信口吟成四韵诗,
自家腔调说和谁?
且将白髮簪花蕊,
难得青天满酒卮。
得一日闲无量福,
做千年调算来痴。
是非颠倒人间事,
问我如何总不知。
四
年来避事缩如龟,
静扫茅茨锁竹篱。
系日无绳终不住,
待天倚杵是何时。
随缘冷暖开懷盞,
不计输赢伴手棋。
七尺形骸一丘土,
任他评泊是和非。
五
春来踪迹转飘蓬,
多在莺花野寺中。
昨日醉连今日醉,
新年穷似旧年穷。
漫吟险韵邀僧和,
暖簇薰笼与妓烘。
寄问社中诸契友,
心情比我可相同。
六
兀兀腾腾自笑痴,
科名如梦髮如丝。
百年障眼书千卷,
四海资身笔一枝。
陌上花开寻旧跡,
被中酒醒鍊新词。
谁知意思悠长处,
欲老光阴未老时。
七
茂苑芳菲集丽人,
当筵饾饤簇时新。
撩花诨鸟分曹戏,
扠手摇头把令巡。
老去光阴偏可惜,
贫于故旧转相亲。
莫辞到手金螺满,
是笑从来胜是颦。
八
魚羹稻衲好终身,
弹指流年到四旬。
善亦懒为何况恶,
富非所望不忧贫。
僧房一局金縢着,
野店三杯石冻春。
自恨不才还自庆,
半生无事太平人。